Atgyfodiad

Byddwch chi flogddarllenwyr Cymru oll yn gwybod debyg mai e-ddigwyddiad mawr heddiw ydy …. fod y Frenhines Elisabeth yn atgyfodi ei safwe. Wn i ddim a’i bwriad yn hyn o beth oedd codi cywilydd arnaf am fy nistawrwydd diweddar. Ond ta waeth, dyma finnau hefyd felly yn ail ddechrau blogio ar ôl rhai wythnosau o fudandod (rhywfaint ohono yn orfodol).

Digwyddiad mwyaf arwyddocaol i mi yn yr wythnosau diwethaf fu cyhoeddi bwriad y Gweinidog Carchardai i wneud cais i godi carchar rhwng Caernarfon a’r Felinheli.
I mi mae hyn yn un penllanw bach i dair blynedd o waith go ddygn (llawer ohono wrth reswm yn y dirgel). Ac i mi mae’r budd a allai ddod i’r etholaeth o ran buddsoddiad , swyddi ac amodau tecach i garcharorion yn amlwg iawn.

Ond wrth reswm hefyd mae rhai pobl lleol yn amheus neu yn wrthwynebus. Mae gennym gyfle rwan i gynnal trafodaeth leol wrth i’r weinyddiaeth baratoi cais cynllunio. Yn fy marn i mae hyn yn gwbl hanfodol, er sicrhau undod barn lleol, ac felly llwyddiant y fenter, lleddfu pryderon, neu ddarganfod, yn groes i bob golwg, bod rhesymau cryf dros beidio bwrw ymlaen.

Pan yn fyfyriwr, amser maith yn ôl, byddwn yn gwennu wrth glywed rhai cymdeithasegwyr bryd hynny yn tynnu sylw at y tebygrwydd rhwng diwylliant mewnol macho yr heddlu a meddylfryd arch droseddwyr megis lladron arfog. Dros y blynyddoedd bu’r heddlu’n ceiso newid (ac yn llwyddo i raddau hefyd, fel y gwelwn o agwedd Heddlu Gogledd Cymru bellach tuag at y Gymraeg).

Ond i lenwi’r bwlch, fel tae, dyma griw arall o ddynion canol oed tindrwm yn camu ymlaen. Ac fel lladron arfog maent hwythau’n falch o wagio drorau’r banciau yn y dirgel a hynny hyd y gwelaf heb fawr o gywilydd nac edifarhad. Ac mae eu gwerthiedd yn rhai digon ychafi – This is not a takeover, it’s a drive-by shooting.

Qnd mae gwahaniaeth rhwng lladron arfog a’r criw newydd yma. Pen draw gyfra sawl un o’r frawdoliaeth gynta yw cyfnodau hir ym Mhentonfill, y Sgrybs neu eraill o balasau’r Frenhines. A’r grwp arall? Wel, hyd y gwelaf, gyrfa lewyrchus yn y Filltir Sgwar, dyrchafiad yn Farchog, cyfarfodydd efallai gorfod ymddiswyddo, ond hynny gyda swp go lew arall o arian y cyhoedd o dan y gesail.