Bu rhywfaint o storm dros y Sul ar gownt yr LCO ar dai. I’r newydd ddyfodiaid i’n plith, mae Legislative Competence Order yn trosglwyddo’r hawl i basio mesurau o San Steffan i’n Cynulliad. Hynny yw, yn weithredol, mae’n rhaid cael caniatâd Llundain cyn dechrau deddfu i Gymru.
Ar ba sail fyddai rhywun yn rhoi caniatâd o’r fath? Wel, hyd y gwelaf, wedi ystyried a ydy hi'n gyfansoddiadol briodol i wneud hynny e.e. ydy’r bwriad o fewn maes llafur y Cynulliad, addysg, iechyd, yr economi ac ati.
Ond heblaw am hynny, pan gyflwynwyd yr LCO cyntaf dywedodd yr Ysgrifennydd Gwladol y byddai’n rhesymol rhoi rhywfaint o wybodaeth o fwriadau cynnar y Cynulliad. Yn ymarferol ni ellid rhoi mwy na hynny gan fod y trosglwyddiad yn un parhaol.
Efallai fod hyn yn edrych fel cyfaddawd ymarferol dros dro hyd nes y byddwn yn cael hawl deddfu llawn. Ond y gwyn o du Caerdydd yw fod San Steffan bellach yn mynnu gormod o hawl manylu, yn cesio meicro-reoli (term sy’n briodol o hyll).
Yr enw Cymraeg ar LCO mae’n debyg ydy Gorchymyn Cymhwysedd Deddfwriaethol. Mae llond ceg fel hyn ohono’i hun yn ddigon i argyhoeddi rhywun nad ydy’r broses yn un ddymunol na chwaith yn gynaladwy.
Clywir llawer o falu awyr a gwatwar ar draws lawr y Ty, yn arbennig felly adeg holi’r Prif Weinidog. Weithiau bydd y sylwadau yn amserol, a hyd yn oed yn glyfar (‘Roubles’ oedd y gri ddoe pob tro y daeth Cameron at y bwrdd i gwyno am y ddyled ‘genedlaethol’).
Ond ambell dro does dim i guro’r brwnt a’r amlwg. Felly pan gododd Nick Clegg i holi Brown, yn y bwlch bach tawel hwnnw rhwng i’r Llefarydd ei alw ac iddo yntau agor ei geg fe waeddodd rhyw wag o’r ochr Llafur ‘Who’s he then?’
Boddwyd geiriau arweinydd y Rhyddfrydwyr gan chwerthin, rhywfaint ohono ni allwn ond sylwi o’i rengoedd ei hun.
Byddwch wedi gweld fod yr Arglwydd (sic) Mandelson bellach wedi ymuno a’r caethweision yn yr Oruchaf Dy. Rhoddod hyn gyfle i’r hacs llai galluog ail-adrodd stori amdano a glywyd eisioes hynd at syrffed. ( Mandelson yn prynu chips ar un o’i ymweliadau anfynych a’i etholaeth ‘wp north’. Gan gyfeirio at y pys slwts llachar gwyrdd gofynodd am ddogn o’r ‘gwacamole’. Ia. Doniol iawn.)
P’run bynnag am hynny cefais innau eiliad mandelsonaidd fy hun ddydd Sul.
Roeddwn yn teithio i Ddulyn ar gyfer cyfarfod o’r Pwygllgor Dethol Materion Cymreig. Bu Manchester United yn chwarae gartref ac roedd ystafell aros y maes awyr yn llawn o gefnogwyr Gwyddelig swnllyd a hapus. Wedi rhai oriau o ddisgwyl diflas eisteddodd rhywun gyferbyn â mi ac agor cylchgrawn. Edrychais ar y clawr a gweld ‘The Ring’ mewn llythrennau bras. Dyna ddiddorol meddyliais, dilynwr opera. Yna edrychais eto a gweld y dwylo fel rhawiau, y trwyn llydan a hwnnw wedi torri, a breichiau ac ysgwyddau cyhyrog un o garedigion y sgwar bocsio.
Cymru heb Ddiwylliant?
8 years ago
No comments:
Post a Comment